فکر غلو و افراط گرایی

2016-05-05 21:21:08

غلو و افراط گرایی در عصر حاضر یکی از مهمترین مشکلات جوامع بشری به حساب می آید که نه تنها جوامع غیر اسلامی را بخود مشغول ساخته بلکه توجه جوامع اسلامی را نیز بخودمعطوف کرده است . مشکل غلو یا افراط گرایی در دین در عصر حاضر مشکلی واحد نیست که راه حل واحد را ایجاد کند بلکه مشکل چند جانبه و متعدد است که راه حل آن نیز ساده نبوده و راه حل های متعدد و متکامل را میخواهد . شرایط بین المللی در ازدیاد فکر غلو کمک نموده و حل مشکلات آنرا مشکل تر ساخته است .یک طرف پابندی به اسلام را نوعی از انواع غلو در دین می داند و هر کسیکه دعوت به تطبیق شریعت اسلامی نماید او را غالی و افراطی می شمارند ، نزد این گروه حجاب ، تحریم سود و داشتن ریش ، استقلال سیاسی و عدم قبول حاکمیت غیر مسلمان بالای مسلمان غلودر دین است .
طرف دیگر اعمال خود را مطابق وحی آسمانی و سنت نبوی دانسته و خود را نجات یافته و کسانیکه با فکر ایشان نباشند از جملۀ أهل بدعت می دانند.

تعریف غلو از باب زبان : در معجم مقاییس اللغة تحت ماده « غلوی» این تعریف را میخوانیم: قال ابن فارس: ( الغین و اللام و الحرف المعتل ) دلالت به ارتفاع و تجاوز حدود را میکند . نظر به این تعریف غلو معنی آن تجاوز از حدود و اندازه است .
معنی غلو در شریعت: قرآن کریم مردم را از غلو منع میکند در فرآن کریم میخوانیم: یا أهل کتاب در دین خود غلو نکنید و نسبت به خدا نگویید مگر حق را ... (النساء:171) ابن کثیر می نویسد که خداوند أهل کتاب را از غلو منع نمود و عیسوی ها در مورد حضرت عیسی علیه السلام از حد تجاوز نمودند و او را به مقام و منزلت الله رسانیدند و پیروان حضرت عیسی را معصوم دانستند و هر آنچه را که حق گفتند حق دانستند و هر آنچه را باطل گفتند باطل دانستند تا اینکه گمراه شدند.

غلو دو قسم است:
1) غلو در عقاید: غلو در مساله اعتفادی متعلق به کلیات شریعت بوده و مربوط به مسائل اعتقادی میباشد مثل غلو کردن در تکفیر مردم درگناهان کبیره . اسباب غلو اعتقادی را علماء اینطور خلاصه میکنند:

* عدم فهم قرآن: بعض مسلمانان قرآن کریم را میخوانند لیکن فقه قرآن را نمی دانند و عدم فهم فقه قرآن سبب میشود آیاتی که در حق کفار نازل شده آنرا بالای مسلمانان تطبیق کنند.
* غلو در مسائل جزئی عملی که مربوط به جزئیات شریعت در مسائل عملی آن است.

اسباب غلو نزد مسلمانان:
اول اسباب علمی: نادانی به قرآن کریم و علوم آن . نادانی به سنت و اقسام آن. نادانی به مقاصد شریعت . نادانی به زبان عربی . نادانی به تاریخ اسلامی . دوری از علماء . اجتهاد بدون علم . عجله کردن در امور دین . تعصب به قومیت ، زبان و مذهب . عدم مراعات شرایط زندگی مردم . بزرگ ساختن یک جانب از جوانب اسلام .
دوم: عدم تطبیق احکام شریعت در بسیاری از کشور های اسلامی .
3: استبداد سیاس .

اسباب و عوامل بین المللی در ازدیاد غلو بین مسلمانان : دکتور محمد عماره یکی از نویسندگان مهم فکر اسلامی معاصر در مورد نقش غربی ها در ازدیاد حرکت های افراطی و استعمال قوت علیه یکدیگر می نویسد: حقیقت و شکل عنف و شدت در جوامع اسلامی در نتیجه تسلط و نفوذ غرب درمنطقۀ اسلامی میباشد.
دکتور طارق البشری می نویسد: غلو باقی می ماند تا زمانیکه حرکت غرب سازی ادامه داشته باشد.

حل مسأله غلو از نظر علمای غرب خصوصا علماء امریکا :
علماء غرب چنانکه دکتور هریرد کمیجیان نظریات شانرا می آورد برای علاج مشکلات افراط بین مسلمانان نظریات ذیل را دارند :
اول : برای ادارۀ امریکا. دوم : برای روشنفکران در غرب .
الف : حل مشکلات غلو از طریق حکومت امریکا :
1 ــ تسویه صلح آمیز قضیۀ « عرب - اسرائیل » و حمایت از تأسیس ادارۀ سیاسی فلسطینی و قبول و اعتراف به موجودیت اسلامی در امکان مقدسه در فلسطین .
2 ــ مداخله و تشویق و آوردن فشار بالای کشور هایی طرفدار امریکا جهت اصلاحات اجتماعی و سیاسی و تحقیق عدالت اجتماعی و اقتصادی و حمایت حقوق انسان .
موفقیت دو روش فوق سبب آن میشود که نظام های طرفدار امریکا و روشنفکران مسلمان طرفدار امریکا در کشور های اسلامی قانونیت را بدست می آورند .( الأصولیة فی العالم العربی . ص 240 ) . همچنان در داخل کشور های اسلامی کوشش شود تا عاطفه قومی در مقابل فکر اسلامی قوت بیشتر را بدست آورد به معنی دیگر فکر قومیت تقویت گردد و باید فکر قومیت معادل اسلام یا بالاتر از آن شناخته شود .( دکتور احمد خضر « الإسلام و الکونغرس » مجلة المجتمع ، عدد972 ،ص 52-54 ).

ماهیت حل اسلامی :
دکتور یوسف القرضاوی در کتاب خود بنام « الحل الإسلامی فریضة و ضرورة » تحت عنوان:( حل الإسلامی هو البدیل ) می نویسد که حل غربی و فکر سیکولری و فلسفۀ کمونستی در مسایل اسلامی در اساس آن غیر وارد است و یگانه راه حل اسلام است .
حل اسلامی معنی آن این است که زندگی مردم صبغۀ اسلامی داشته باشد . حل اسلامی معنی آن این است که عقیده مسلمانان اسلامی باشد و شعار زندگی مردم اسلام باشد ، اخلاق و تربیت مردم اسلامی باشد ، قوانین و تشریعات دولت اسلامی باشد . حل اسلامی جامعه اسلامی را می سازد.
برای تفصیلات بیشتر مراجعه شود : فضل غنی مجددی « منهج فکر معاصر اسلامی » .