تأثیرمیراث فرهنگ و ثقافت میراثی در روش فکر معاصر اسلامی قسمت اول

2016-06-28 19:54:02

فکر معاصر اسلامی از مدت ها باین طرف با مشکلات بزرگ مواجه است. میراث فرهنگی و ثقافت میراثی مهمترین و أهم مشکلات فکر معاصر اسلامی است. متفکرین و اصلاح طلبان تا حال با تمام سعی و کوشش موفق نشدند تا فکر معاصر اسلامی را از تأثیرات میراث فرهنگی و ثقافت میراثی خصوصا فرهنگ قبیلوی و سلطۀ استبدادی و تقلید از گذشته گان پاک سازند. میراث فرهنگی و ثقافت میراثی بالای فکر معاصر اسلامی خصوصا در مسائل سیاسی و حقوق انسان و آزادی های فردی و اجتماعی و حقوق زنان تإثیرات منفی رابجا گذاشته است . روش فکر هر ملت و جامعه به فرهنگ و ثقافت آن ارتباط دارد. فرهنگ و ثقافت تهداب فکر سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ملت را می سازد. در ساحۀ آزادی های سیاسی و فکری ثقافت و فرهنگ جامعه به کمال و رشد میرسد و در ساحۀ نظام دیکتاتوری و استبداد سیاسی و اشغال نظامی روش فکری و فرهنگی و ثقافت از نمو و ترقی باز می ماند. کشور های اسلامی از مدتی باین طرف زیر ادارۀ نظام های استبدادی و اشغال نظامی و تهاجم فکر استعماری غرب قرار دارند . تهاجم فکر استعماری غرب مانع بزرگ رشد فکر معاصر اسلامی میباشد.

مشکلات که فکر معاصر اسلامی در عصر حاضر از داخل به آن مواجه است از میراث فرهنگ و روش فکر قرن های گذشته است. فرهنگ معاصر مسلمانان را میراث فرهنگی و ثقافت غیر واضح و دور از حقیقت اسلام و خیالی یا افسانه ای می سازد. فرهنگ و ثقافت اسلام از داخل در نتیجۀ خرافات و قصه های افسانوی و دور از حقیقت که در زبان عربی بنام « اسطوره» یاد میشود صدمه دیده است و همچنان قصه های اسرائیلات و احادیث موضوعی و غیر صحیح داخل کتب احادیث گردیده و علماء در تصفیه و پاک سازی آن توجه نکرده اند.

عدم توجه و دقت و بی اهمیت دانستن نقش فرهنگ وثقافت در مسائل اجتماعی و سیاسی یکی از مهمترین مشکل فکر معاصر اسلامی است. مطالعه و بحث روی موضوع میراث فرهنگی و ثقافت میراثی در عصر حاضر و مطالعه و بررسی ثقافت (Cuoture Studies ) شناخته شده است. متخصصین در رشته های فرهنگ و ثقافت مطالعات و بحث های جالب و مفید را به نشر سپرده اند که مطالعۀ آن برای مسلمانان معاصر ضرورت و احتیاج مبرم است.

در علم نفس تخصص مستقل بنام علم نفس معرفی (C0gnitive Psychlogy) بوجود آمده این علم از رابطه و علاقۀ انسان با ثقافت بحث میکند و همچنان در تخصص علم اجتماع شعبۀ بنام علم اجتماع ثقافتی تأسیس گردیده است. این شعبه امروز در مقدمۀ علوم اجتماعیات قرار دارد. علماء ادبیات و فلاسفه و جامعه شناسان اسلامی و غیر اسلامی ازآغاز قرن بیستم مطالعات و تحقیقات مفید و علمی را در موضوعات ثقافت و فرهنگ نمودند و درتحقیقات شان فرهنگ وثقافت هر جامعه را بصورت مستقل بحث کردند و در بحث های خود تأثیرات منفی و مثبت ثقافت و فرهنگ را بالای روش فکری و عقلی افراد جامعه به اثبات رسانیده اند.

ثقافت در ادبیات معاصر به کلمۀ ( کلچر،cultur) ترجمه شده است. در دائره المعارف های زبان خصوصا در تخصص علوم اجتماعیات تعریفات زیاد را برای ثقافت و فرهنگ می آورند. کوبر وکلایکون در مورد اصطلاح ثقافت می گوید: اصطلاح ثقافت زیادتر از یکصد و پنجاه تعریف دارد.
عالم فرانسوی بنام لاروس ثقافت را اینطور تعریف میکند: ثقافت عبارت از مجموع نظام اجتماعی و هنر های زیبا و دین و مسائل فکری است که بواسطه ای آن جامعه انسانی از یکدیگر تفاوت میکند.
در فرهنگ دارالشروق در مورد اصطلاح ثقافت این تعریف را می خوانیم: ثقافت آنچه از جانب انسان از ناحیۀ فکری و ادبی و هنری و علمی و اختراعات بوجود می آید تشکیل میشود.

دکتور عبدالعزیز بن عثمان التویجری در کتاب خود بنام « التنمیة الثقافیة من منظور إسلامی » ثقافت را از نظر اسلام تعریف میکند و می نویسد که ثقافت عبارت از مجموع فعالیت های انسان در ساحۀ فکری و ادبی و هنری است.
در تعریف اسلامی و غربی از ثقافت تفاوت زیاد دیده نمی شود. از نظر مدارس فکر اسلامی و غرب ثقافت حاصل و ثمرۀ فعالیت های فکری و عقلی انسان است و علمای فرهنگ و ثقافت دین را عنصر اول در تشکیل ثقافت می دانند.

ثقافت اسلامی در مجموع عبارت از دین اسلام و زبان عربی و رسم و رواجهای حسنه و خوب مسلمانان است. علمای اجتماعیات غرب نیز باین عقیده اند که ثقافت نتیجه و حاصل دین و دین حاصل و نتیجۀ ثقافت است باین معنی که بین و دین و ثقافت رابطۀ قوی و غیر قابل جدائی است. ثقافت اسلامی اصل و اساس آن دین اسلام و زبانهای که مسلمانان به واسطۀ آن مفاهمه و مکالمه می نمایند و رسم و رواجهای که مخالف اسلام نباشد همه در مجموع ثقافت اسلامی را می سازند. ثقافت اصیل اسلامی دارای خصوصیت های خاص است و از عناصر متعدد ترکیب شده است و می توان خصوصیت های ثقافت اسلامی را به نقاط ذیل خلاصه کرد : ادامه دارد /