فقه اقلیتهای اسلامی درکشور های غیر اسلامی ( تأسیس فقه جدید )

2016-09-15 19:29:51

استاد فهمی هویدی در تحقیق اش بنام «المسلمون بحاجة إلی تأسیس فقه جدید» «مسلمانان احتیاج به تأسیس فقه جدید دارند» می نویسد:مسلمانان در کشور های غربی ضرورت به تأسیس فقه جدید دارند تا با اجتهادات جدید بتوانند در کشور های غیر اسلامی زندگی داشته باشند.استاد فهمی می گوید مسلمانان که در غرب زندگی میکنند سؤالاتی مانند:چطور از دین خود دفاع کنند؟ آیا برای شان لازم است تا به همه امور فقهی عمل نمایند یا با بعضی آن؟ آیا به کدام اساس با غیر مسلمانان زندگی داشته باشند.
علامه دکتور یوسف القرضاوی همچنان در کتاب خود بنام «أولیات الحرکة الإسلامیة فی المرحلة القادمة» عنوانی دارد بنام «حاجتنا إلی فقه جدید» حاجت ما برای فقه جدید. القرضاوی در این بحث نظر استاد فهمی هویدی را تأیید و تقویت میکند. القرضاوی می گوید که فقه در لغت قرآن فقه اصطلاحی نیست بل فقه در آیات الله و سنن الهی در کائنات و زندگی و جامعه میباشد.علامه القرضاوی در کتاب دیگرش بنام «الصحوة الإسلامیة بین الجحود و التطرف و الصحوة الإسلامیة بین الاختلاف المشروع و التفرق المذموم» از پنج نوع فقه سخن می زند که دو نوع آن برای مسلمانان در غرب أهمیت بیشتر دارد.

زندگی برای مسلمانان در غرب به واقعیت تبدیل شده لذا مسلمانان برای ادامۀ زندگی شان به فقه جدید ضرورت دارند تا در روشنی آن زندگی خود را ادامه بدهند.فقه جدید باید در روشنی واقعیت های زندگی شرق اسلامی نباشد بلکه باید باساس واقعیت های زندگی مسلمانان در غرب باشد. حقوق غیر مسلمانان در کشور های اسلامی مرجعیت آن اسلامی و دینی است که قابل تغیر و تبدیل نیست اما حقوق مسلمانان در غرب مرجعیت آن دنیوی است که قابل تغیر و تبدیل میباشد.

استاد فهمی هویدی می نویسد که با عدۀ از علماء در مورد فقه اقلیتهای اسلامی مشوره وبحث نمودم و همه با هم متفق اند که اقلیتهای اسلامی به دو امر اساسی باید پابندی داشته باشند: اداء فرائض و مکلفیت های دینی و عدم توجه به اموری که متعارض است به اوامر و نواهی ثابت شرعا.

فقهاء معاصر در نتیجه تغیرات که در زندگانی مسلمانان در کشور های غیر اسلامی پیش آمده و مسلمانان مشکلات جدید را متوجه اند در روشنی نصوص شرعی و نظریات فقهی برای حل مشکلات شان بیک سلسله اقدامات عملی و علمی و فقهی دست بکار شدند و به اساس قاعده فقهی «الضرورات تبیح المحظورات» ضرورتها آنچه ممنوع است مباح میسازد و به اساس نظریه امام ابو حنیفه که جهان را به دارالحرب و دارالاسلام تقسیم میکند فقه جدید را بنام «فقه اقلیتهای اسلامی در کشور های غیراسلامی» تدوین و مورد بحث و تحقیق گرفتند.

علامه یوسف القرضاوی فقه تیسیر، فقه آسان و فقه واقعی را بوجود آورد. فقه واقعی که مدرسه بزرگ فقهی میباشد و در زندگی مسلمانان در غرب قابلیت تطبیق را دارد تأسیس شد. علت از تدوین و تطبیق عملی فقه واقعی آنست که واقعیت های زندگی در جوامع غیر اسلامی با جوامع اسلامی با هم تفاوت کلی دارد و مسلمانان در جوامع غربی به مسائل روبرو می شوند که کاملا متفاوت است و همچنان یک امر در یک زمان واقعی و در زمان دیگر غیر واقعی تلقی می گردد.

القرضاوی فقه واقعی را اینطور تعریف میکند: فقه واقعی ، مبنی بر مطالعه و بررسی واقعیت های زندگانی مردم میباشد بشرطیکه تمام جوانب زندگی و موضوعات مربوط به آنرا بررسی دقیق نماید و در تحقیق و بررسی واقعیت های زندگی مردم باید از معلومات صحیح و احصائیه های دقیق استفاده نمود و از گفتار بدون دلیل و غیر مستند و از ارقام بدون دلیل اجتناب نمود.

القرضاوی برای رسیدن به نتائج سلیم و مفید ، فقه جدید را مربوط به جمع بین فقه شرعی و فقه واقعی یعنی واقعیت های زندگی مردم میداند.
در فقه جدید علماء و فقهای معاصر دو باب را معرفی میکنند:
اول: فقه الموازنات.
دوم: فقه الأولیات.
فقه موازنه یا وزن نمودن مصالح با مصالح دیگر، موازنه بین مصالح و مفاسد تا بدانیم که چه وقت برای جلب مصلحت ها دروازۀ مفاسد را بسته سازیم.

فقه اولیات: فقه اولیات معنی آن این استکه هر چیز را بجایش و مرتبت اش قرار داد و آنچه باید در مقدمه باشد نباید آنرا در آخر قرار داد و نباید یک امر کوچک را بزرگ و یک امر بزرگ را کوچک دانست.
فقه اولیات و فقه موازنه در زندگی مهاجرین افغان در غرب اصلا قابل بحث تا امروز نیست و افغانهای عزیز از فقه اقلیتهای اسلامی و حتی برنامه های تلویزیونی و امامان در مساجد استفاده نمی کنند. میتوان بصراحت گفت که مشکل مهاجرین افغانستان در کشور های غربی عدم مراعات شرایط جدید زندگی است و افغانهای عزیز شرایط محیطی و تغیرات زندگی را مد نظر ندارند. در عدم فهم صحیح از نصوص فقهی و عدم تطبیق فقه اقلیتها اسلامی ، مسلمانان از کاروان مدنیت عقب ماندند و از فرصت های اقتصادی به فکر اینکه سود است استفاده کرده نتواسنتد و همچنان از مسائل بیمه و مشکلات رمضان در کشور های مثل ناروی و سویدن و فنلند و از جمع بین نماز های در وقت ضرورت ،از طلاق و نفقه و غیره مسائل عقب ماندند و امید است دانشمندان اقغانی خصوصا امامان مساجد و برنامه های اسلامی و اجتماعی در حل مشکلات جامعه افغانی در غرب توجه عمیق داشته باشند و برای حل مشکلات مردم از آسانترین روش فقهی استفاده نمایند.

سایت فرهنگ و ثقافت اسلامی و انجمن نشرات فقه اسلامی و انجمن دعوت اسلامی افغانان مقیم امریکا( آمو ) با کمال افتخار حاضر و آماده است تا برای حل مشکلات جامعه افغانی فعالیت داشته باشد و برای این منظور کنفرانسها ترتیب نمایند. از هموطنان عزیز دعوت می نمائیم که برای حل مشکلات شان تماس گیرند و همچنان از دانشمندان گرامی و علمای عزیز دعوت می نمائیم تا تحقیقات جدید شانرا برای طبع و نشر بفرستند.
بامید آینده درخشان در پرتو اسلام .
برادر مخلص شما
فضل غنی مجددی