عقل ، روح و نفس

2016-11-06 19:16:31

عفل ، روح و نفس سه موضوع بسیار پیچیده و قابل بحث است و مدارس و مذاهب فکری در تعریف این سه موضوع با هم تفاوت دارند. در این قسمت فقط به معتقدات اسلامی در این سه مورد بحث می شود .
نفس و روح در معتقدات اسلامی به ذات خداوند سبحانه و تعالی نسبت داده میشود و روح عبارت از جسم نورانی و طاقت بزرگ و بلند است و عدۀ باین عقیده اند که روح خالد یعنی دائمی بوده و به امر خداوند به جسد انسان داخل میشود و عدۀ دیگر باین عقیده اند که روح میمیرد و ذایقه مرگ را می چشد به دلیل اینکه نفس است و هر نفس باید ذائقه مرگ را بچشد. اختلاف در طبیعت روح و نفس است و این رابطه بسیار پیچیده و مبهم و معقد میباشد و در بسا موارد در مورد آن اشتباه و غلطی و اندماج یا یکجائی صورت می گیرد و بعض اوقات روح مکان نفس استفاده میشود و گفته مبشود که روح همانا نفس است و در بعض اوقات و حالات بر عکس گفته میشودکه روح از نفس متفاوت و جدا است . ابن تیمیه روح را قوت مدبر و تدبیر کننده در بدن انسان می داند که در وقت مرگ از انسان جدا میشود و این روح است که در بدن انسان نفخ شده و در وقت مرگ از انسان جدا میشود .
علما اتفاق دارند که روح از عالم امر بوده و متعلق به صفات خداوند است و تحت تصرف زمان و مکان نمی باشد و اما نفس است که انسانرا به عمل خیر و شر دعوت می کند و بعض اوقات نفس به بدن نیز اطلاق میشود و نفس انسان گفته میشود.
« و یسالونک عن الروح قل الروح من امر ربی و ما أوتیتم من العلم إلا قلیل » ( الإسراء :72 ) آیۀ مبارکه تأکید مکند که فهمیدن روح مشکل است و عقل بشر به حقیقت آن درک کرده نمی تواند و امر روح و فهم آن مخصوص خداوند میباشد .
« فإذا سویته و نفخت فیه من روحی فقعوا له ساجدید » ( الحجر: 29) . در این آیه روح خلق شده از روح خداوند است . « لا تیأسوا من روح الله إنه لا ییأس من روح الله إلا قوم الکافرون » در این آیه از روح الله ذکر شده و مقصد حقیقی آن درک نمیشود و عدۀ باین عقیده و نظر اند که مفصد از روح ذات خداوند است که انکار از آن انکار از ذات خداوند است و عده باین نظر اند که مقصد از روح در این آیه رحمت و کلمه است .
کلمۀ روح در قرآن کریم به معانی متعدد ذکر گردیده مثلا :
* خلق و رحمت :( النساء :171 ).
* نجات و قوت و قدرت : (یوسف : 87)
* راحت و لذت دیدن به طرف خداوند.
* وحی و نبوت :(النحل :2).
* ملک مقرب :(البقره:87-253).
* صفت عیسی بن مریم :(النساء:171و التحریم:12)
* سبب زندگی و متصل با بدن:(السجده:9 و الحجر:29).
روح و نفس :