جمع بین دو نماز در حالت ضرورت و غیر ضرورت

2017-01-06 19:54:43

اکثر هموطنان گرامی از اروپا و خصوصا از کشور ناروی و سویدن و فلند در مورد جمع بین دو نماز در فصل تابستان که روز نسبت به شب طولانی میباشد و نماز عشاء ( خفتن ) بعد از ساعت یازده شب داخل میشود و در زمستان روز نسبت به شب طولانی می باشد و اوقات نماز بسیار با هم نزدیک می گردد و این امر سبب مشکلات آنعده از مسلمانان که صبح وقت کار می کنند می گردد و بدون شک حرج زیاد است و اسلام حرج را از امت دور ساخته است . در این جا جدیدترین نظریه امام دکتور یوسف القرضاوی را در مورد جمع بین دو نماز می آوریم و امید است رفع حرج از امت اسلامی باشد.

نماز در اوقات معین بالای مسلمانان فرض میباشد. خداوند سبحانه می فرماید : « إن الصلاة کانت علی المؤمنین کتابا موقوتا » ( النساء : 103 ) . به تحقیق که نماز بر مؤمنان فرض و دارای اوقات معین است . نماز های پنجگانه اوقات معین دارد که هر نماز باید در وقت آن اداء گرددو خواندن نماز بغیر از وقت آن جواز ندارد و تأخیر نماز بدون عذر گناه است.

جمع نماز در سفر و بغیر از سفر در حالت ضرورت مثل ترس و باران و در حالت غیر سفر و غیر ضرورت به خاطر رفع مشکلات و حرج از امت به دلیل حدیث که عبدالله بن عباس روایت میکند جواز دارد. از معجزه های این دین است که مسلمانان در نصوص آن مساحت بزرگ را میتوانند یافت که واقعات جدید و مشکلات که مسلمانان قبل از آن نمی دانستند یافت . در روایت آمده که رسول اکرم صلی الله علیه و سلم بین نماز ظهر و عصر و بین شام و عشاء در مدینه بدون ترس و باران و بدون عذر جمع کردند . از عبدالله بن عباس مقصد از جمع و هدف از آن پرسیده شده جواب داد : رسول اکرم اراده فرمودند تا حرج و مشکلات را از امت بردارند.

حدیث صریح و واضح در مشروعیت جمع بین نماز ها به سبب عذر و غیر عذر در دست داریم و همچنان ابو داوود و نسائی و ترمذی در سنن شان روایت کرده اند . امام ابو سلیمان الخطابی در ( معالم السنن ) هم ذکر کرده است . ابن المنذر می گوید: زیادتر از یک أهل حدیث آنرا حکایت میکنند یعنی ذکر می کنند ، و شنیدم که ابابکر القفال از ابی اسحاق المروزی روایت میکند یعنی نقل قول میکند . ابن المنذر می گوید: این امر یعنی جمع به سبب عذر نیست به دلیل اینکه ابن عباس علت آنرا ذکر نموده می گوید: رسول اکرم صلی الله علیه و سلم اراده فرمودند تا حرج را از امت دور سازند.

به هر حال نزد ما حدیث صحیح است که و آنرا ابن عباس تأیید میکند و همچنان ابو هریره صحت می گذارد و ابن عباس آنراعملا انجام میدهد و این دلیل برای کسانی است که جمع بین مغرب و عشاء و تأخیر نماز را انکار میکنند و این دلیل واضح برای جواب به جمع بین دو نماز در حالت عذر و غیر عذر است .

در جواب سؤال کنندگان می گوییم که جمع بین مغرب و عشاء در فصل تابستان در اروپا و یا تأخیر نماز از وقت آن خصوصا در اروپا در فصل تابستان که وقت نماز عشاء منتصف شب میباشد و مردم مجبور هستند فردا وقت به کار روند در این حالت ممکن نیست مردم را مجبور سازیم تا اینکه تا منتصف شب بیدار باشند تا نماز عشاء را بخوانند و در این حالت برای مردم حرج میباشد و مشکلات و حرج به نص قرآن کریم بالای مردم نیست و همچنان حدبث جمع بین دو نماز که حضرت عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت میکند جمع بین دو نماز در کشور های اروپائی در فصل شتاء نیز جواز دارد و اسلام حرج را از امت رفع می کند .
علامه دکتور یوسف القرضاوی 28 دسمبر 2016 .